Pedagogika Montessori – jakie są jej najważniejsze założenia?

Pedagogika Montessori to metoda opracowana na początku XX wieku przez włoską lekarkę, Marię Montessori. Celem metody jest zapewnienie całościowego rozwoju dziecka i lepsze przygotowanie go do dorosłego życia, poprzez rozwijanie kreatywności, samodzielności czy indywidualizmu. Pedagogika Marii Montessori cieszy się coraz większą popularnością, o czym najlepiej świadczy fakt, że pojawia się coraz więcej przedszkoli oraz szkół kształcących zgodnie z tą koncepcją.

Pedagogika Montessori to metoda opracowana na początku XX wieku przez włoską lekarkę, Marię Montessori. Celem metody jest zapewnienie całościowego rozwoju dziecka i lepsze przygotowanie go do dorosłego życia, poprzez rozwijanie kreatywności, samodzielności czy indywidualizmu. Pedagogika Marii Montessori cieszy się coraz większą popularnością, o czym najlepiej świadczy fakt, że pojawia się coraz więcej przedszkoli oraz szkół kształcących zgodnie z tą koncepcją.

Co to jest Montessori?

Montessori to metoda pedagogiczna odznaczająca się całościowym podejściem do edukacji dziecka. Zgodnie z koncepcją, każde dziecko rozwija się swoim tempem, a ponadto skrywa w sobie potencjał, który należy jak najwcześniej odkryć. W metodzie Montessori dziecko kształtuje się nie tylko pod kątem wiedzy merytorycznej, ale również kreatywnego myślenia, samodzielności, umiejętności społecznych. Zajęcia są prowadzone w taki sposób, aby zainteresować dziecko, a także zachęcić do samodzielnego zgłębienia tematu. Jednocześnie, dziecko ma dużą swobodę w kwestii wyboru zagadnień.

Pedagogika Montesori jest praktykowana od ponad 100 lat, a liczne badania naukowe potwierdzają, że jest ona bardzo korzystna dla rozwoju dziecka. Rodzice mogą posłać swoje pociechy do przedszkola i szkoły Montessori, a w większych miastach dostępne są także licea. Co ważne, metodę Montessori można stosować także w domu, dbają o prawidłowo zaaranżowane otoczenie, a także wybór zabawek edukacyjnych, które pozwolą dziecku poszerzać wiedzę także w trakcie zabawy. To właśnie wtedy nauka jest szczególnie efektywna.

Kim była Maria Montessori?

Autorką metody jest Maria Montessori, włoska lekarka żyjąca w latach 1870 – 1952. Po ukończeniu studiów medycznych poświęciła dużo czasu na pracę z niepełnosprawnymi dziećmi, prowadząc uważne obserwacje oraz zapisując wnioski. Na podstawie tych wniosków Montessori opracowała autorską metodę pedagogiczną, a w 1907 roku w Rzymie otworzyła pierwszą szkołę. Metoda Montessori była rozwijana w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, a dopiero później dostosowano ją również do pracy z osobami zdrowymi. System dydaktyczny włoskiej lekarki był wielokrotnie badany pod kątem skuteczności, a badania te nie pozostawiają żadnych wątpliwości – metoda Montessori ma bardzo korzystny wpływ na ogólny rozwój dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Czym jest pedagogika Maria Montessori?

Pedagogika Montesori to specjalny system dydaktyczny, który ma na celu przekazać dziecku nie tylko wiedzę merytoryczną, ale również nauczyć twórczego myślenia, samodzielności, ciekawości świata, a także indywidualizmu. To typowy model holistyczny, w którym na rozwój dziecka patrzy się w sposób całościowy. Bardzo istotną kwestią jest również to, że pedagogika Montesori zakłada, że każde dziecko jest wyjątkowe i rozwija się swoim tempem. Aby w pełni wykorzystać potencjał dziecka, w tej metodzie nauczyciel podchodzi indywidualnie do potrzeb każdego podopiecznego.

W pedagogice Montessori stosuje się model kosmiczny. W ramach tego modelu zachęca się dziecko do samodzielnego poznawania otoczenia, a także zdobywania wiedzy na temat zjawisk i procesów występujących w przyrodzie oraz w społeczeństwie. W tym celu stosuje się odpowiednio zaprojektowane wnętrza klas, a także nowatorskie zabawki i narzędzia dydaktyczne. Metoda Montessori pozwala wcześnie odkryć najmocniejsze strony dziecka, a następnie tak ukierunkować jego dalszy rozwój, aby w pełni wykorzystać potencjał.

Najważniejsze cele metody Montessori

Atutem tej metody jest skoncentrowanie na całościowym rozwoju dziecka. Autorka metody, Maria Montessori, uważała, że każde dziecko jest wyjątkowe i ma w sobie potencjał do robienia ważnych i wzniosłych rzeczy. Jednak biorąc pod uwagę, że każde dziecko rozwija się swoim tempem, edukacja powinna mieć charakter bardziej indywidualny, aby nie pominąć żadnego dziecka. Tymczasem większość systemów dydaktycznych posiada z góry narzucony program, który jest stosowany do wszystkich dzieci, co eliminuje niezależność oraz indywidualizm.

W pedagogice Montessori celem nadrzędnym jest zatem skupienie się na indywidualnym rozwoju dziecka i wykorzystaniu w pełni jego potencjału. Chodzi również o to, aby poza wiedzą merytoryczną dać dziecku narzędzia, które zaprocentują w dorosłym życiu: wiedzę o tym, jak funkcjonuje świat, niezależność, wysokie poczucie wartości, umiejętności społeczne oraz kreatywność. Tylko dobrze przygotowany nauczyciel, prawidłowe otoczenie oraz nowatorskie pomoce dydaktyczne pozwalają osiągnąć ten cel w metodzie Montessori.

Co daje metoda Montessori?

Pedagogika Montesori jest dedykowana wszystkim rodzicom, którzy chcą mieć pewność, że szkoła wykorzysta potencjał ich pociechy, a także rozbudzi chęć do samodzielnego poznawania świata i uczenia się nowych rzeczy. Dziecko od najmłodszych lat jest uczone samodzielności, a pomoce dydaktyczne pozwalają poszerzać wiedzę w trakcie zabawy. Chociaż najlepsze rezultaty oferuje oczywiście szkoła Montessori, w której dzieckiem zajmą się certyfikowani nauczyciele, ta metoda pedagogiczna może być stosowana także w domu przez rodziców.

Wymierną korzyścią jest również to, że dziecko po szkole podstawowej Montessori dużo lepiej radzi sobie w szkole średniej, a co ważne, jest świadome swoich atutów i wie, w jakim kierunku dalej się rozwijać. Dzieci dysponują także większą pewnością siebie oraz lepiej dogadują się z rówieśnikami. Pedagogika Marii Montessori jest obecnie stosowana w wielu krajach na świecie. Chociaż posłanie dziecka do takiej placówki już od żłobka, aż do przedszkola i szkoły wymaga dodatkowych wydatków, jedno jest pewne – to bardzo dobra inwestycja w dalszy rozwój Twojego dziecka.

Jakie techniki stosuje pedagogika Marii Montessori?

W metodzie Montessori stosuje się przede wszystkim holistyczne podejście do tematu edukacji. Metoda ta była rozwijana w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale obecnie, także w szkolnictwie średnim można znaleźć placówki Montessori. Techniki stosowane w tej metodzie są dość proste, ale za to bardzo efektywne. Przede wszystkim otoczenie – klasy, w których uczą się dzieci muszą być odpowiednio zaprojektowane i stymulujące dla umysłu dziecka. Po drugie – indywidualne podejście do potrzeb każdego podopiecznego. Aby to osiągnąć, w szkole Montessori stosuje się mniej liczne grupy, w których na jednego nauczyciela przypada nie więcej, jak ósemka dzieci.

W pedagogice Montessori dzieciom pozostawia się możliwość wyboru. Wielokrotnie to dzieci mogą wybierać, czego chcą się uczyć w danym momencie. Nauczyciel jest animatorem i wzorem do naśladowania. Aby dobrze wypełniać swoją rolę, musi najpierw przejść odpowiednie szkolenie i uzyskać certyfikat Montessori. Do technik stosowanych w pedagogice Montessori zaliczymy również nowatorskie pomoce dydaktyczne, które przypominają zabawki, ale w praktyce zostały stworzone z myślą o rozwojowej i twórczej zabawie.

Jak zadbać o rozwój dziecka z metodą Montessori?

Jednym z warunków, które trzeba spełnić, aby pedagogika Montesori była skuteczna jest otoczenie. Dlatego też, szkoły bardzo dużą uwagę zwracają na wystrój klasy – jest ona podzielona na sekcje tematyczne, daje poczucie bezpieczeństwa, a także przestrzeń, w której każde dziecko może zająć wygodną pozycję w trakcie lekcji. Otoczenie powinno zawierać bodźce o charakterze stymulującym. To przestrzeń, którą dziecko ma odkrywać i eksplorować, ucząc się samodzielności. Co ważne, otoczenie zgodnie z zasadami pedagogiki Marii Montessori można stworzyć także w pokoju dziecięcym.

Do tego dochodzą odpowiednie pomoce dydaktyczne, takie jak: mapy, puzzle, klocki, tabliczki, karty, globusy oraz inne zabawki, które powalają w trakcie rozrywki poszerzać wiedzę i poznawać nowe informacje. Pedagogika Montesori bazuje bowiem na zasadzie, że dziecko uczy się najszybciej wtedy, gdy jest realnie zainteresowane zagadnieniem. Teoretycznie nie jest to nic odkrywczego, ale jeśli wiemy, że dzieci uczą się najlepiej podczas zabawy i zaoferujemy im odpowiednie zabawki, wówczas efekty ujawnią się bardzo szybko. Plusem jest również to, że nauczyciele w szkole Montessori udzielają rodzicom wartościowych informacji, tak, aby każde dziecko mogło rozwijać się swoim tempem.

Jakie zalety posiada pedagogika Montessori?

Metoda Montessori posiada wiele zalet, dzięki czemu, coraz większa liczba rodziców decyduje się posłać swoje pociechy do przeszkoli i szkół funkcjonujących zgodnie z tym systemem dydaktycznym. Do najważniejszych korzyści możemy zaliczyć:

• Zindywidualizowany tryb nauczania i skupienie się na konkretnych zainteresowaniach uczniów,

• Zajęcia odbywają się w mniejszych grupach, zwykle do ósemki dzieci na nauczyciela,

• Dziecko pozyskuje wiedzę merytoryczną zgodną z odgórnym systemem nauczania,

• Dziecko staje się bardziej samodzielne, niezależne oraz zaradne,

• Pedagogika Montesori zachęca dzieci do odkrywania świata i samodzielnej nauki,

• Wiele zajęć skupia się na rozwoju kreatywnego myślenia,

• Dzieci nabywają umiejętności społeczne i lepiej współpracują z rówieśnikami,

• Otoczenie sprzyja nauce, twórczemu myśleniu oraz pielęgnowaniu zmysłu odkrywcy,

• Maluchy mają dostęp do biblioteczki Montessori,

• Rodzice mają pełny wgląd w proces edukacji i otrzymują od nauczycieli praktyczne porady.

Maria Montessori otworzyła pierwszą szkołę w 1906 roku. Wielu pedagogów i psychologów prowadziło badania naukowe, które miały na celu sprawdzenie, czy metoda opracowana przez włoszką lekarkę jest skuteczna. Badania nie pozostawiają żadnych wątpliwości, że zindywidualizowany tryb nauczania w szkole Montessori jest dużo bardziej efektywny.

Czego uczą się dzieci w szkole Montessori?

W Polsce obowiązuje oczywiście odgórny program nauczania, którego muszą przestrzegać także niepubliczne szkoły Montessori. Jednak zaletą prywatnej szkoły jest to, że może ona sama wybierać środki potrzebne do zrealizowania programu. Lekcje w szkole Montessori znacznie różnią się od tych w tradycyjnej szkole. Dzieci mają więcej swobody w wyborze zagadnień, których chcą się uczyć, a ponadto, mogą zajmować różne miejsca w klasie, tak, aby zapewnić sobie wyższy komfort. Dzieci mają także więcej czasu wolnego, w trakcie którego mogą wybierać rozwijające zabawy i zajęcia

Szkoły kształcące zgodnie z zasadami pedagogiki Marii Montessori opierają się na modelu kosmicznym. Starają się przekazać dziecku wiedzę o tym, w jaki sposób funkcjonuje świat, jakie procesy i zjawiska zachodzą w przyrodzie, jakie normy obowiązują w społeczeństwie. Jednak poza tym, w szkole Montessori dzieci uczą się tych samych przedmiotów i zdobywają wiedzę, której wymaga odgórny program nauczania. Główna różnica polega na tym, że w szkole Montessori nauka ma charakter bardziej indywidualny i nastawiony na zainteresowania podopiecznych.

Co to są zabawki Montessori?

Choć są określane mianem zabawek, nie jest to do końca miarodajne określenie. Należy bowiem pamiętać, że są to wartościowe pomoce dydaktyczne, które wspierają prawidłowy rozwój dziecka. Uczenie jest najbardziej efektywne w momencie, gdy mózg jest pobudzony, a do tego potrzebne są odpowiednie bodźce. A zatem, zabawki Montessori zostały zaprojektowane w taki sposób, aby zaangażować uwagę dziecka i zachęcić do rozwojowej zabawy. W ten sposób dzieci mogą się uczyć bez pomocy nauczyciela, korzystając z różnych map, tablic, kart, globusów, liczydeł z koralikami oraz innych narzędzi. W ramach takiej edukacji dzieci uczą się liczyć, zdobywają wiedzę historyczną i geograficzną, a także poznają wiele nowych słów w językach obcych.

Ile kosztuje szkoła Montessori?

Wielu rodziców pragnie posłać swoje dzieci do szkoły Montessori, ale przeszkodą w wielu przypadkach są oczywiście dodatkowe koszty. Za przedszkole prowadzone zgodnie z pedagogiką Montessori płaci się czesne w wysokości ok. 500 – 800 zł miesięcznie. Droższa jest natomiast szkoła podstawowa, w której jest to wydatek rzędu 700 – 1200 zł. Wiele zależy od lokalizacji, jak również od dokładnego zakresu usług świadczonych przez szkołę. Czasem trzeba doliczyć także stołówkę czy świetlicę. Z tego względu, szkoły Montessori bardzo często oferują rodzicom pakiety, tak, aby łatwiej było wybrać zakres usług dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Czy warto posłać dziecko do szkoły Montessori?

Zdecydowanie tak, pedagogika Montesori pozwala uzyskać doskonałe efekty dydaktyczne, które będą procentowały także w dorosłym życiu dziecka. Dziecko zdobędzie nie tylko wiedzę merytoryczną, ale również nauczy się samodzielności, kreatywności, a także umiejętności społecznych. Będzie również bardziej pewne siebie oraz przygotowane do współpracy z rówieśnikami. Zasady pedagogiki Marii Montessori można wdrożyć także w domu. Tutaj warto dowiedzieć się więcej o tym, jakie powinno być otoczenie dziecka i zastosować te wskazówki w trakcie aranżacji pokoju i doborze zabawek.

Metoda Montessori cieszy się w Polsce coraz większą popularnością, o czym najlepiej świadczy fakt, że w wielu miastach pojawiają się kolejne szkoły podstawowe oraz przedszkole oferujące kształcenie zgodnie z tym systemem pedagogicznym. Coraz częściej spotkamy się także ze żłobkami i liceami, choć warto wiedzieć, że pierwotnie pedagogika Montesori była rozwijana w trakcie pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym. Decydując się na posłanie dziecka do szkoły Montessori zapewniasz mu świetny start i większe szanse na odniesienie sukcesu w przyszłości.